ผ้าเบรกรถยนต์มีกี่ชนิด แล้วควรเปลี่ยนเมื่อไหร่ดี?

พอดีนำรถไปเช็คสภาพแล้วช่างบอกให้เปลี่ยนผ้าเบรก ขอถามว่าผ้าเบรกมีกี่แบบครับ เมื่อไหร่ถึงต้องเปลี่ยนแล้วต้องเจียรจานเบรกทุกครั้งที่เปลี่ยนผ้าเบรกหรือเปล่าครับ ?

บุรินทร์ ศรีวาริช (burintra12@gmail.com)

ไขทุกข้อข้องใจ เรื่อง “ผ้าเบรก”

คิดจะเขียนเกี่ยวกับผ้าเบรกหลายครั้งแล้ว แต่ยังไม่มีโอกาสเหมาะสักที พอดีมีผู้สอบถามเข้ามาเกี่ยวกับ “ผ้าเบรก” เลยขอรวบตอบทุกคำถามไว้ในที่นี้เลยนะครับ ผ้าเบรก ถือว่าเป็นชิ้นส่วนที่สำคัญมากในกลไกการเบรกของรถยนต์ เพราะจะช่วยเพิ่มแรงเสียดทาน เพื่อสร้างแรงต้านการหมุนของล้อ โดยมากระบบเบรก หรือระบบห้ามล้อ จะติดตั้งไว้ที่ดุมล้อเสมอ ซึ่งระบบเบรกที่นิยมใช้กันมีสองแบบคือ 

1. ดิสก์เบรก จะเป็นระบบที่มีชุดจานเบรกแยกออกมา แล้วใช้แม่ปั๊มเบรกที่ภายในมีผ้าเบรกติดตั้งอยู่ กดจับกับตัวจานเพื่อลดความเร็ว

2. ดรัมเบรก เมื่อเบรกทำงาน กลไกเบรกจะดันตัวผ้าเบรกออกด้านข้าง เพื่อสร้างแรงเสียดทานกับผิวของดุมล้อ ซึ่งในปัจจุบันมักติดตั้งดรัมเบรกในส่วนของล้อหลังเท่านั้น เพราะดิสก์เบรกทำงานได้มีประสิทธิภาพมากกว่าและยังระบายความร้อนได้ดีกว่า
ขอถามว่าผ้าเบรกมีกี่แบบครับ 
ตอบคุณบุรินทร์ สำหรับชนิดของผ้าเบรกที่ใช้กันทั่วไปนั้น มีอยู่หลายแบบด้วยกัน แต่ที่เรานิยมใช้มีอยู่ 5 แบบ ซึ่งแบ่งตามวัสดุที่ใช้ผลิต คือ

1. ผ้าเบรก Abestos หรือผ้าเบรกแร่ไยหิน เป็นที่นิยมกันมากในสมัยก่อน เพราะหาง่าย ราคาถูก เมื่อเบรกแล้วจะเกิดเขม่าสีขาวฟุ้งออกมา ซึ่งปัจจุบันไม่ใช้กันแล้วเนื่องจากก่อให้เกิดมลภาวะ มีผลต่อระบบทางเดินหายใจ อีกทั้งประสิทธิภาพเบรกไม่ดี เวลาถนนเปียกจะเบรกไม่ค่อยอยู่ เมื่อเบรกบ่อยจะเกิดความร้อนสูง 

2. Non Abestos  Organic  หรือ  Non Matallic Material เป็นผ้าเบรกแบบใหม่ที่ผลิตออกมาแทนที่ผ้าเบรกแร่ใยหิน ซึ่งมีขายทั่วไปตามท้องตลาด นิยมใช้กันมากเพราะราคาถูก ไม่กินจานเบรก แต่ข้อเสียที่สำคัญคือ อายุการใช้งานน้อย ต้องเปลี่ยนบ่อย อีกทั้งเมื่อใช้ไปนานๆจะมีคราบเขม่าสีดำติดออกมาที่ล้อรถ

Non Abestos  Organic  หรือ  Non Matallic Material

3. Semi-metallic materials ผ้าเบรกแบบกึ่งผสม เป็นการนำแร่ใยเหล็กมาผสมกับแร่อื่นๆ ให้มีคุณสมบัติทนความร้อนสูงกว่าแร่ใยหินธรรมดา และไม่มีเขม่าสีขาวฟุ้งออกมา แต่ผ้าเบรกชนิดนี้มีราคาค่อนข้างสูง จึงไม่ค่อยเป็นที่นิยมมากนัก นอกจากผู้ที่ต้องการเบรกอย่างมีประสิทธิภาพจริงๆ เช่น รถบรรทุกหนัก รถสอบล้อ

4. Fully Metallic Material คือผ้าเบรกที่ทำมาจากใยเหล็กทั้งหมด มีคุณสมบัติทนความร้อนสูง เบรกได้ดีที่สุด แต่ก็มีราคาแพงที่สุดเช่นกัน นอกจากนี้ยังกินจานเบรก เพราะเป็นเหล็กเหมือนกันและมักมีเสียงขณะเบรกทุกครั้ง ส่วนมากจะใช้ในรถแข่ง รถซิ่ง

5. Ceramic Brake ทำจากเซรามิคผสมกันแร่อื่น เพื่อตอบสนองความร้อนที่เกิดจากการเบรกได้ดีที่สุด ผ้าเบรกชนิดนี้ถือว่ามีประสิทธิภาพสูงมาก ซึ่งราคาก็สูงตามไปด้วย และเมื่ออยู่ในอุณหภูมิต่ำมากๆ ผ้าเบรกจะทำงานได้ไม่ดีเท่าแบบอื่นๆ จึงไม่เหมาะนำมาใช้ในการขับขี่ทั่วไป

ผ้าเบรก ต้องเปลี่ยนเมื่อไหร่:

ตามคู่มือที่แนะนำกัน จะให้เปลี่ยนทุก 5,000 กิโลเมตร หรืออย่างมากทุกปี เพื่อให้ระบบเบรกทำงานได้อย่างสมบูรณ์ แต่ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับการใช้งานของผู้ขับขี่ และชนิดของผ้าเบรกด้วย โดยมีวิธีการสังเกตุอาการง่ายๆคือ:
- เบรกมีเสียงดัง ซึ่งอาจเกิดจากการผ้าเบรกหมด ทำให้เกิดเสียงจากการเสียดสี หรือผ้าเบรกแข็ง เพราะจอดรถไว้นาน ทำให้ผ้าเบรกเสื่อมสภาพ 
- ระยะเบรกเพิ่มขึ้น ต้องกดแป้นเบรกลึกขึ้น หรือระยะหยุดเบรกยาวขึ้นกว่าเดิม
- น้ำมันเบรกลดต่ำ เมื่อผ้าเบรกใกล้หมด การกะระยะผ้าจะถูกปรับอัตโนมัติจากแรงดันน้ำมันเบรก ทำให้น้ำมันเบรกสำรองในถังลดลง หากน้ำมันเบรกลดต่ำก็ควรเปลี่ยนผ้าเบรกได้แล้ว

ต้องเจียรจานเบรกทุกครั้งที่เปลี่ยนผ้าเบรกหรือเปล่าครับ
ขึ้นอยู่กับสภาพของจานเบรกครับ หากผ้าเบรกกินจานเบรก ทำให้จานเบรกเป็นรอยก็ต่องเจียรเพื่อให้พื้นผิวสัมผัสเวลาเสียดสีเสมอกัน แต่ถ้าเปลี่ยนผ้าเบรกก่อนที่จะมีเสียงเบรก จานเบรกไม่เป็นรอย ก็ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนครับ

”ผ้าเบรกรถยนต์” เป็นเรื่องใกล้ตัวกว่าที่คุณคิด เมื่อทราบข้อมูลกันแล้ว อย่าลืมสังเกตุผ้าเบรกกันด้วยนะครับ